Burgerhulp bij rampen

Algemeen

Vanuit het Infopunt Veiligheid van het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid is de kennispublicatie 'Burgerhulp bij rampen' gemaakt. De volledige brochure is de downloaden via de daarvoor bestemde pagina op het Infopunt Veiligheid binnen het zelfredzaamheid-dossier.

"Uit dit onderzoek is gebleken dat zowel bij burgers als bij hulpverleners de wil tot samenwerking aanwezig is. Door de aanbevelingen in lokaal beleid nader uit te werken kan ervoor gezorgd worden dat burgers en hulpverleners elkaar versterken bij de bestrijding van rampen en incidenten."

In 2009 heeft de toenmalige minister van Binnenlandse zaken een brief geschreven aan de tweede kamer over de door haar geinitieerde stappen om de burger tijdens rampen zelfredzamer te maken. Klik hier om de brief te lezen: Brief BZK aan de Kamer mbt Zelfredzaamheid bij rampen en crises.pdf

Aanbevelingen repressieve en nazorgfase

Binnen deze kennispublicatie zijn "voor hulpverleners in de repressieve en de nazorgfase de volgende aanbevelingen gedaan:

Laat burgers helpen

Laat burgers helpen als dat veilig kan. Zij zijn van meerwaarde voor de hulpverlening. Neem geen werkzaamheden over als dat niet nodig is. Geeft burgers wel duidelijke instructies, geef feedback en controleer regelmatig of de hulpverlening nog goed verloopt. Maak helpende burgers herkenbaar, bijvoorbeeld door het uitdelen van hesjes.

Vertrouw op de capaciteiten van burgers

Laat burgers werkzaamheden uitvoeren die ze aankunnen en vertrouw op de door hen aangegeven achtergrond. Laat specialistisch opgeleide burgers complexe werkzaamheden uitvoeren, en andere de algemene werkzaamheden.

Coördineer de burgerhulp waar mogelijk

Coördineer de burgerhulp ter plaatse. Neem burgerhulp als standaardagendapunt op in het CoPI en ROT. Deel de verantwoordelijkheid voor de coördinatie van helpende burgers expliciet toe aan een hulpverlener. Stel eventueel een meldpunt in voor mensen die willen helpen.

Geef helpende burgers erkenning en waardering

Zorg voor erkenning en waardering, zowel tijdens het incident als achteraf. Bedank betrokken burgers voor hun hulp.

Betrek burgers bij evaluatie en nazorg

Zorg dat burgers bij de evaluatie en nazorg betrokken worden. Hiervoor is het aan te bevelen zo veel mogelijk helpende burgers (vooraf of achteraf) te registreren. Vergeet niet de helpende burger nazorg aan te bieden. Bied nazorg laagdrempelig en integraal aan. Houd er rekening mee dat nazorg een langdurig traject is, en omarm burgerinitiatieven.

Aanbevelingen preparatieve fase

Verder zijn er drie aanbevelingen voor de preparatieve fase gedaan:

Stimuleer de zelfredzaamheid van burgers

Vergroot het bewustzijn van burgers ten aanzien van de mogelijkheden die zij hebben om te helpen bij een incident. Vergroot de kennis en vaardigheden van burgers, bijvoorbeeld door EHBO voor iedere burger te stimuleren of eventueel verplichten via het rijbewijs, scholen, bedrijven of verenigingen.

Neem burgerhulp op in opleidingen, trainingen en oefeningen

Zorg dat het omgaan met burgerhulp opgenomen wordt in de opleidingen, trainingen en oefeningen van hulpverleners. Betrek burgers bij grote oefeningen. Neem burgerhulp procesmatig op in plannen, maar niet inhoudelijk, omdat elke ramp anders is.

Maak afspraken over veiligheid en aansprakelijkheid

Zorg dat hulpverleners weten waarvoor ze burgers wel of niet mogen inzetten. Zorg daarnaast voor eenduidigheid over de aansprakelijkheid van helpende burgers en hulpverleners die burgers laten helpen."